Kontrola
9 sierpnia 2022 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące gospodarowania nieczystościami ciekłymi, które nałożyły na samorządy oraz właścicieli nieruchomości nowe obowiązki, pod groźbą kar.
Zmiany przepisów wynikają z dostosowania prawa polskiego do dyrektyw unijnych. Polsce grożą unijne sankcje, dziś jest to już 6 mld euro, za nierealizowanie traktatowych zobowiązań dotyczących postępowania z nieczystościami ciekłymi. Zmiany wprowadzono w trzech ustawach, w tym w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dla przypomnienia, ustawa ta określa między innymi obowiązki właścicieli nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych. W sytuacji, gdy nie istnieje techniczna możliwość podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacji sanitarnej, nieczystości ciekłe mogą być odprowadzane wyłącznie do szczelnych zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni ścieków.
Pierwsza zmiana dotyczy rozszerzenia definicji nieczystości ciekłych o osady gromadzone w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Dotychczas dotyczyła tylko ścieków gromadzonych przejściowo w zbiornikach bezodpływowych. Zmiana ta oznacza, że zarówno właściciele zbiorników bezodpływowych, jak i przydomowych oczyszczalni ścieków są zobowiązani do zawarcia umowy z podmiotem posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych.
Sposób opróżniania zbiorników bezodpływowych i osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy jest określony w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Górowo Iławeckie.
Nowelizacja ustawy wprowadza także nowe przepisy odnoszące się do kontroli przestrzegania przepisów związanych z właściwym postępowaniem z nieczystościami ciekłymi. Przypominając, zgodnie z ust. 5a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, burmistrz kontroluje:
- posiadanie umów na opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków,
- zgodność postanowień umów z wymaganiami określonymi w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy,
- dowody uiszczania opłat za opróżnianie zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków.
Jedną z największych zmian przepisów w zakresie kontroli jest wprowadzenie cykliczności. Burmistrz został zobowiązany prowadzić kontrolę, w zakresie opisanym powyżej, co najmniej raz na dwa lata zgodnie z planem kontroli, określającym co najmniej wykaz podmiotów podlegających kontroli w okresie kontrolowanym.
Pierwszy dwuletni okres kontrolny rozpoczął się z dniem wejścia w życie nowelizacji, tj. od 9 sierpnia 2022 r. i trwa do 8 sierpnia 2024 r. Oznacza to, że każdy właściciel nieruchomości, który jest zobowiązany do odprowadzania nieczystości ciekłych do zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni ścieków, zostanie poddany kontroli w terminie do 8 sierpnia 2024 r. (niezależnie od tego, ile razy był kontrolowany do tej pory) oraz będzie poddawany kontroli z częstotliwością co najmniej raz na 2 lata.
Czego mieszkańcy mogą się zatem spodziewać? W ciągu najbliższych dwóch lat wszyscy właściciele nieruchomości zobowiązani do odprowadzania nieczystości ciekłych do zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni ścieków zostaną wezwani do urzędu gminy w celu przedłożenia umowy oraz dowodów uiszczania opłat w ww. zakresie. Kontrolujący będzie sprawdzał, czy ilość wywiezionych za pośrednictwem podmiotu uprawnionego nieczystości ciekłych pokrywa się z ilością pobranej wody w danym okresie. Pod uwagę będzie brane zużycie wody według wskazań licznika lub norma wg Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody. W celu ułatwienia gminom przeprowadzania kontroli ustawodawca nałożył na podmioty opróżniające zbiorniki bezodpływowe i osadniki w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków obowiązek przedkładania kwartalnego sprawozdania z wykazem właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane nieczystości ciekłe, wraz z wykazem adresów tych nieruchomości.
Jakie są konsekwencje nieposiadania umowy oraz dowodów uiszczania opłat za usługi w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków? W takim przypadku gmina przejmuje obowiązek opróżniania zbiornika bezodpływowego lub osadnika w instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków od właściciela nieruchomości i zobowiązuje go decyzją do m.in. uiszczania opłat wyliczonych z zastosowaniem górnych stawek opłat. Górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za opróżnianie zbiorników bezodpływowych i osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków ustala rada gminy w uchwale. Według obecnie obowiązującej uchwały, górna stawka opłaty wynosi 180 zł brutto za 1 m3 nieczystości ciekłych.
Ponadto postępowanie z nieczystościami ciekłymi w sposób niezgodny z zasadami wynikającymi z Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Górowo Iławeckie tj. np. wylewanie do rowu, na pole, odprowadzanie do gleby itp. stanowi wykroczenie i podlega karze grzywny do 5 000zł.
Burmistrz Miasta Górowo Iławeckie został natomiast zobowiązany do składania corocznych sprawozdań wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska i dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Sprawozdanie będzie zawierać informacje między innymi o:
- liczbie zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy;
- liczbie właścicieli nieruchomości, od których odebrano nieczystości ciekłe, oraz liczbie osób zameldowanych pod adresem nieruchomości, na której znajduje się dany zbiornik bezodpływowy lub dana przydomowa oczyszczalnia ścieków;
- liczbie zawartych umów dotyczących wywozu nieczystości ciekłych w okresie sprawozdawczym, a także przed okresem sprawozdawczym, jeżeli obejmują działania realizowane w okresie sprawozdawczym;
- liczbie zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni ścieków, których opróżnianie zorganizowała gmina;
- ilości wody pobranej przez użytkowników niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej;
- liczbie przeprowadzonych kontroli dokumentów oraz wynikach tych kontroli.
Na zakończenie należy wspomnieć, że nowe przepisy przewidują kary dla gmin niewywiązujących się z nałożonych na nie obowiązków. W przypadku gdy wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie wywiązuje się z obowiązku przeprowadzania cyklicznych kontroli dokumentów potwierdzających zagospodarowanie nieczystości ciekłych w sposób zgodny z prawem – gmina podlega karze pieniężnej w wysokości od 10 tys. do 50 tys. zł.
